Trauma

Wat is een Trauma?

Als je iets ergs hebt meegemaakt in je leven kan je daarvan last blijven houden. Het kan zijn dat je het zelf meegemaakt hebt of dat je erbij was toen er iets ergs gebeurde. Voorbeelden zijn:

• Je bent betrokken bij een ongeluk of een ramp
• Er is iemand in je omgeving overleden
• Je bent mishandeld of hebt ergens geweld gezien 

Het kan zijn dat je gelijk na de gebeurtenis last hebt van het nare gevoel, maar het kan ook zijn dat je het pas later merkt.

Er zijn twee soorten trauma:

1. Er is één keer iets ergs gebeurd, dat je niet zag aankomen. Bijvoorbeeld een auto-ongeluk.
2. Er is vaker iets gebeurd en je weet dat het weer kan gebeuren. Bijvoorbeeld (seksuele) mishandeling of geweld in het gezin.

Waar je last van kan hebben bij een trauma:

• In je gedachten beleef je de gebeurtenis steeds opnieuw, ook als je dat niet wilt
• Je wilt niet aan de gebeurtenis herinnerd worden, je loopt bijvoorbeeld om, zodat je niet op een bepaalde plek hoeft te komen.
• Je kan moeilijk in slaap komen of hebt nare dromen
• Je kunt je niet goed concentreren (opletten)
• Je bent verdrietig
• Je hebt buikpijn of hoofdpijn
• Je hebt een rotgevoel en nare gedachten
• Je bent schrikachtig

Hoe ontstaat een trauma?

Niet iedereen die iets ergs meemaakt houdt daar lang last van. Het is ook normaal dat je er een tijdje mee zit als er iets naars gebeurt. Onderzoekers kunnen niet goed zeggen waardoor het komt dat de één veel meer of langer last heeft van een erge gebeurtenis en de ander niet. Het hangt af van verschillende dingen, bijvoorbeeld hoe erg de gebeurtenis is, hoe vaak het gebeurd is en hoeveel steun je hebt van mensen om je heen.

Hoe vaak komt het voor?

Van alle kinderen die iets ergs meemaken krijg één van de vier een trauma.

Gaat het over?

Gelukkig is er iets te doen aan deze nare gevoelens. Bij veel mensen helpt het om behandeling te krijgen. Daar lees je hieronder meer over.

Hoe weet je of je een trauma hebt?

Het kan zijn dat je zelf merkt dat je ergens mee zit of dat je klachten hebt. Maar het kan ook zijn dat je ouders of leraren op school dat merken. Vaak zal je dan eerst naar een huisarts of naar het wijkteam in jouw buurt gaan. Als zij denken dat je misschien last hebt van een trauma word je doorgestuurd naar een psycholoog en/of een psychiater. Door gesprekken, vragenlijsten en testjes onderzoeken zij waar je klachten vandaan komen en hoe je daarbij geholpen kan worden.

Behandeling van trauma

Als duidelijk is wat er aan de hand is zal een psycholoog samen met jou en je ouders een plan maken om je beter te voelen. Het kan zijn dat je ook met een psychiater gaat praten. Dat is een dokter die bepaalt of je ook medicijnen nodig hebt om je beter te gaan voelen. Maar bij een trauma ligt dat niet voor de hand. Behandeling kan op verschillende manieren.

(Cognitieve) Gedragstherapie

Je kan door gedragstherapie leren omgaan met een trauma. Dat betekent dat je praat over wat er gebeurd is en hoe je je daarbij voelde. Je bespreekt waarom je je zo naar voelt. Doordat je goed weet wat je hebt meegemaakt, leer je ook dat het nu voorbij is en dat je je bijvoorbeeld niet meer bang hoeft te voelen.

EMDR

Ook kan je door een EMDR-behandeling leren omgaan met een trauma. Dan praat je over wat er is gebeurd en vertel je of maak je een tekening van het ergste moment. Ondertussen doe je iets heel anders, zoals met je handen trommelen. Dit zal ervoor zorgen dat je niet meer een naar gevoel krijgt als je aan de gebeurtenis denkt.

Medicijnen

Het kan ook zijn dat je medicijnen krijgt, maar die geven psychiaters niet zo snel bij een trauma. Lees meer over medicijnen op Begrijp je medicijn.

Voor je omgeving

Je omgeving kan je steun bieden. Wil je er met iemand over praten? Doen! Zoek een vriend of vriendin, of ga naar een volwassene die je vertrouwt. Of bel de kindertelefoon. Je kunt ook online hulp krijgen bij een trauma.

Als het thuis niet veilig is, heb je hulp nodig om het wel veilig te krijgen. Psychologen praten dan met je hele gezin en de mensen om jullie heen die kunnen steunen. Soms zijn meerdere gesprekken nodig.

Misschien kun je (nog) niet goed lezen en schrijven, of ben je nieuw in Nederland. Dan is informatie over psychische problemen vaak moeilijk te begrijpen. Hieronder zie je een animatie over trauma. Dat kan helpen. Als je denkt dat je zelf een probleem hebt, of iemand in je omgeving. De beeldverhalen en animaties zijn er in het Nederlands, Arabisch, Turks, Pools, Oekraiëns, Russisch en Tigrinya.