Verslaving

Wat is een verslaving?

Veel jongeren drinken wel eens een glas alcohol, of blowen wel eens. Maar als dit heel regelmatig voorkomt en je heel veel gebruikt, kan dit leiden tot een verslaving. Dan vind je het heel moeilijk om bijvoorbeeld geen alcohol te drinken, en dan lukt het ook niet om het te laten staan. Er zijn verschillende middelen die verslavend kunnen zijn, bijvoorbeeld: tabak, alcohol, cannabis, XTC, speed/amfetamine, cocaïne, GHB, heroïne, LSD, maar ook bepaalde medicijnen. Ook gamen kan verslavend werken. Het kan zijn dat je verslaving samenhangt met andere problemen die je hebt: bijvoorbeeld een depressie, autisme, ADHD of een eetstoornis. Zo kan het zijn dat je helemaal niet lekker in je vel zit, of ruzie hebt met je ouders en je beter voelt als je veel alcohol drinkt of drugs gebruikt. Of andersom: dat je door veel te blowen juist een psychose krijgt.

Waar kun je last van hebben bij een verslaving?

• Wennen aan het middel, zodat je steeds meer nodig hebt om hetzelfde effect te bereiken
• Voortdurend het middel gebruiken, ook al veroorzaakt het problemen in je omgeving en voor jezelf
• Je niet lekker voelen als je het middel niet neemt: ontwenningsverschijnselen
• Het moeilijk vinden om het middel niet te nemen
• Je best doen om het middel te krijgen
• Liegen tegen andere mensen over hoe vaak je het middel gebruikt
• Problemen met geld, politie, omgang met verkeerde mensen
• Het gaat minder goed op school, werk of thuis
• Door gebruik van het middel in problematische en gevaarlijke situaties komen

Hoe ontstaat een verslaving?

Een verslaving kan ontstaan doordat je problemen hebt. Onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat jongeren die psychische klachten hebben (zoals een depressie, ADHD of angst) meer kans hebben om een verslaving te krijgen. Die klachten kunnen ervoor zorgen dat je middelen als drank of drugs gaat gebruiken om je beter te voelen.

Of misschien heb je moeite om aansluiting te vinden bij je leeftijdsgenoten, en daarom doe je mee als ze roken, drinken of gebruiken. Als je dit steeds vaker gaat doen, kan dit leiden tot een verslaving. Als een verslaving in de familie voorkomt, heb je zelf meer kans om het te krijgen.

Hoe vaak komt het voor?

Van de Nederlandse jongeren is 14,4% verslaafd aan middelen. En 3,8 % heeft een verslaving én een psychisch probleem.

Gaat het over?

Een verslaving kan met een goede behandeling overgaan. Er is een verschil tussen lichamelijke en emotionele verslaving. Wanneer je lichamelijk verslaafd bent kan het zijn dat je bijvoorbeeld gaat zweten of slecht slaapt wanneer je stopt met alcohol drinken. Een voorbeeld van emotionele verslaving is dat je je niet meer prettig kunt voelen zonder alcohol. Dit heeft invloed op je stemming.

De lichamelijke verslaving gaat vaak als eerste over, maar de emotionele verslaving is het moeilijkste om mee om te gaan. Het kan zijn dat je altijd je best moet blijven doen om een middel niet te nemen. Dat is vaker zo als je ook een psychisch probleem hebt.

Het kan bijvoorbeeld moeilijk zijn om niet meer te gebruiken met je vrienden als je net van je verslaving af bent. Je moet zelf de wilskracht hebben om helemaal niks meer te gebruiken. Maar je hoeft het niet alleen te doen. Vraag hulp aan je psycholoog, psychiater of bij een speciaal behandelcentrum of een kliniek.

Hoe weet je of je een verslaving hebt?

Misschien heb je zelf al het idee dat je niet meer zonder een bepaald middel kan. Het kan zijn dat je al hebt geprobeerd te stoppen, maar dat het niet is gelukt. Het kan ook zijn dat je ouders of vrienden merken dat er iets aan de hand is. Vaak zal je eerst naar je huisarts of het wijkteam gaan, om uit te leggen wat er aan de hand is. Deze mensen zullen je als het nodig is doorsturen naar een psycholoog en/of psychiater. Die kan kijken of er sprake is van een verslaving en of die iets te maken heeft met een psychisch probleem. Als je al voor iets anders bij een psychiater komt, vertel hem of haar dan over je verslaving. Door gesprekken, vragenlijstjes en testjes onderzoeken hulpverleners waar je klachten vandaan komen en hoe je daarbij geholpen kan worden. Je hoeft het niet alleen te doen!

Behandeling

Mensen die een verslaving hebben denken vaak zelf dat ze er zo mee kunnen stoppen. Soms lukt dit, maar vaak is er echt behandeling nodig. Dat moet zoveel mogelijk in jouw eigen omgeving gebeuren. Want na de behandeling moet je ook weer in die omgeving verder, zonder de verslaving. Behandeling kan op verschillende manieren.

Psycho-educatie

Je leert wat je problemen precies zijn en hoe ze zijn ontstaan. Zo kan je er beter mee om gaan en krijg je meer zelfvertrouwen.

Gedragstherapie

Zelf kan je door middel van gedragstherapie leren omgaan met een verslaving. Dat betekent dat je leert wat je het beste kan doen in verschillende situaties. Deze therapie gebeurt vaak in een groep.

Familietherapie

Het is belangrijk dat je ouders weten wat er met je aan de hand is en hoe ze daarmee om kunnen gaan. Je ouders leren bijvoorbeeld hoe ze jou bij sommige dingen kunnen helpen. Je leert met je hele gezin om oplossingen te verzinnen voor jouw problemen.

Oudertraining

Meestal leren vooral je ouders wat ze kunnen doen om ervoor te zorgen dat jij je beter voelt. Ze leren dan alleen of in een groep met andere ouders hoe ze jou kunnen helpen. Ze kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat alles op een dag op een vaste manier en tijd gaat zodat jij goed kan opletten bij wat je doet en niet aan andere dingen denkt.

Jesse (19 jaar) worstelde vanaf zijn tienerjaren met een drugsverslaving. Het jarenlange harddrugsgebruik tastte zijn gezondheid en zijn relatie met de mensen om hem heen aan. Na verschillende pogingen kickte hij af tijdens een intensief traject in Zuid-Afrika. Jesse deelt zijn ervaringen met Brainwiki, en tips voor jongeren die met verslaving worstelen. “Uiteindelijk denk ik dat ik dit allemaal mee heb moeten maken. Het heeft mij heel sterk gemaakt en ik ben nu eindelijk écht mezelf.”

Als kind had ik het al niet zo mee. Thuis had ik altijd ruzie met mijn broer en op school werd ik gepest. Ik had veel moeite met vrienden maken. Een plek waar mij dat wel lukte was de skatebaan. Vanaf het moment dat ik een skateboard kreeg was ik daar elke dag te vinden. Hier leerde ik nieuwe mensen kennen. Verkeerde mensen. Ik was 10 jaar oud toen ik samen met deze mensen mijn eerste joint blowde.

Onoverwinnelijk

Mijn broer, die ik in de tussentijd ook had weten mee te trekken naar de skatebaan, had ook nieuwe vrienden gemaakt. Ook hij kwam met de verkeerde mensen in contact en kreeg daardoor een status die ervoor zorgde dat mensen tegen hem opkeken en bang voor hem waren. En ik was natuurlijk het broertje ván. Waar mensen vroeger op ons neerkeken, werden wij nu gevreesd. We hebben ons altijd zo buitengesloten gevoeld, maar nu hadden we een bepaald soort macht. Dit gevoel was fijn. Ik wilde mij onoverwinnelijk voelen. Iets wat daarbij hielp was cocaïne. Ik was 13 jaar toen ik dit voor het eerst nam. Wat mij zo aantrok aan drugs is dat het niet mocht, dat vond ik cool.

Aggressieproblemen

Waar de cocaïne niet bij hielp waren mijn agressieproblemen. Deze werden nog erger dan ze al waren. Mijn agressieproblemen in combinatie met mijn drugsgebruik zorgden ook op school voor problemen. Ik ben meerdere keren van school gestuurd en ik ging steeds slechter presteren op school. Ook op persoonlijk vlak ging het steeds minder goed met mij. Ik zat elke dag thuis en ging nieuwe drugs zoals GHB proberen. Ik was zwaar depressief en had stemmen in mijn hoofd.

Het roer om, tot…

Toen ik 15 jaar was besloot ik dat het tijd was voor een omslag. Ik had geen toekomst in het leven dat ik toen had en wilde niet langer zo doorgaan. Ik zei mijn foute vriendengroep vaarwel en begon op een nieuwe school. Ik dronk nog wel alcohol en ik blowde, maar het leek allemaal de goede kant op te gaan. Totdat in datzelfde jaar de slagader in mijn hoofd klapte. Dit kan gekomen zijn door mijn overmatige drugsgebruik van vroeger of door de vele klappen tegen mijn hoofd van al het vechten. Ik heb toen allemaal kleine tia’s gehad en heb ontzettend veel geluk dat ik nog leef.

Terugval

In het ziekenhuis werd mij verteld dat ik geen middelen meer mocht gebruiken. Maar mijn overlevingskans was op dat moment zo laag en ik was zo depressief, dat het mij er juist toe aanzette om weer volledig terug te vallen in het drugsgebruik. Ondanks dat heb ik uiteindelijk toch mijn kaderdiploma weten te halen en ben ik naar het MBO gegaan. Hier stopte ik na twee weken mee en toen ben ik weer doorgegaan met zwaar drugsgebruik inclusief lachgas.

Dieptepunt

In de tussentijd kreeg ik ook een vriendin, aan wie ik erg gehecht raakte. Ik hield mijn harddrugsgebruik verborgen voor haar. Ze wist wel dat ik blowde, en daar werd ze op een gegeven moment gek van. Ik werd ontzettend bang om haar kwijt te raken en kreeg daardoor veel paniekaanvallen. Uiteindelijk werd mijn grote angst werkelijkheid en ging het uit. Toen werd ik echt suïcidaal. Ik wilde niet meer leven.

Afkickpoging

Toen ik op het dieptepunt in mijn leven zat, heb ik hulp aangenomen bij Brijder Jeugd. Het afkicken was de eerste dagen heel heftig. Ik had agressieproblemen, psychoses en slaapproblemen. Ik kreeg veel medicatie en mede daardoor ging het na een week wat beter. Mijn eerste opname duurde 13 weken. Direct daarna kreeg ik een terugval samen met een meisje dat ik in de kliniek had leren kennen. In die tijd begon ik weer onwijs veel te gebruiken. Ik kwam weer met mijn oude, verkeerde vrienden in aanraking en was daarmee in korte tijd weer terug bij af. Door al het drugsgebruik kreeg ik uiteindelijk een maagbloeding. Daarmee moest ik opgenomen worden in het ziekenhuis en hier slik ik tot op de dag van vandaag medicijnen voor.

Naar Zuid-Afrika

Na deze ziekenhuisopname besloot ik dat het opnieuw tijd was om aan de bel te trekken. Ik ben toen voor een afkicktraject naar Zuid-Afrika gegaan. Ik zat daar met alleen maar volwassenen. Hier maakte ik een omslag. De methode die zij hanteren is om eerst heel streng tegen je te zijn. Ze zeggen alles wat je fout hebt gedaan en benoemen alles wat je kapot hebt gemaakt. Alles wrijven ze erin. Ook mocht je geen telefoon in de eerste weken van het traject en je mocht geen contact met thuis hebben.

Keerpunt

Nadat ze heel streng tegen je zijn geweest, gaan ze daarna aardiger doen. Ik begon te beseffen hoeveel pijn ik de mensen om mij heen heb gedaan. Dit wilde ik niet meer en dit was voor mij dan ook het échte keerpunt. Toen ik terugkwam heb ik al mijn foute vrienden definitief vaarwel gezegd. Ik heb een nieuw telefoonnummer genomen en al mijn sociale media staat sindsdien op privé. Eenmaal thuis ben ik flink gaan sporten, mij bezig gaan houden met mijn geloof en heb ik familiebanden hersteld. Ik ga sinds kort weer naar school, en ondertussen help ik anderen met hun verslaving of met hun psychische problemen.

Eindelijk mezelf

Uiteindelijk denk ik dat ik dit allemaal mee heb moeten maken. Eerst was ik er depressief over, maar nu ben ik blij dat ik het heb meegemaakt. Het heeft mij heel sterk gemaakt en ik ben nu eindelijk écht mezelf. Waar ik vroeger altijd van mij af moest bijten en macht uit wilde stralen, ben ik nu een onwijze softie. Ik praat over mijn gevoelens en daar ben ik blij mee. Als ik jongeren die op dit moment worstelen met een verslaving tips zou mogen geven, zou ik graag willen zeggen:

• Zoek hulp.
• Geef aan jezelf toe dat je verslaafd bent.
• Minderen en afbouwen heeft geen zin. Je moet helemaal stoppen.
• Verslavingscommunities zoals de CA, AA en de NA kunnen helpen.
• Focus je op jezelf.