Wat is een verslaving?
Veel jongeren drinken wel eens een glas alcohol, of blowen wel eens. Maar als dit heel regelmatig voorkomt en je heel veel gebruikt, kan dit leiden tot een verslaving. Dan vind je het heel moeilijk om bijvoorbeeld geen alcohol te drinken, en dan lukt het ook niet om het te laten staan. Er zijn verschillende middelen die verslavend kunnen zijn, bijvoorbeeld: tabak, alcohol, cannabis, XTC, speed/amfetamine, cocaïne, GHB, heroïne, LSD, maar ook bepaalde medicijnen. Ook gamen kan verslavend werken. Het kan zijn dat je verslaving samenhangt met andere problemen die je hebt: bijvoorbeeld een depressie, autisme, ADHD of een eetstoornis. Zo kan het zijn dat je helemaal niet lekker in je vel zit, of ruzie hebt met je ouders en je beter voelt als je veel alcohol drinkt of drugs gebruikt. Of andersom: dat je door veel te blowen juist een psychose krijgt.
Waar kun je last van hebben bij een verslaving?
- Wennen aan het middel, zodat je steeds meer nodig hebt om hetzelfde effect te bereiken
- Voortdurend het middel gebruiken, ook al veroorzaakt het problemen in je omgeving en voor jezelf
- Je niet lekker voelen als je het middel niet neemt: ontwenningsverschijnselen
- Het moeilijk vinden om het middel niet te nemen
- Je best doen om het middel te krijgen
- Liegen tegen andere mensen over hoe vaak je het middel gebruikt
- Problemen met geld, politie, omgang met verkeerde mensen
- Het gaat minder goed op school, werk of thuis
- Door gebruik van het middel in problematische en gevaarlijke situaties komen
Hoe ontstaat een verslaving?
Een verslaving kan ontstaan doordat je problemen hebt. Onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat jongeren die psychische klachten hebben (zoals een depressie, ADHD of angst) meer kans hebben om een verslaving te krijgen. Die klachten kunnen ervoor zorgen dat je middelen als drank of drugs gaat gebruiken om je beter te voelen.
Of misschien heb je moeite om aansluiting te vinden bij je leeftijdsgenoten, en daarom doe je mee als ze roken, drinken of gebruiken. Als je dit steeds vaker gaat doen, kan dit leiden tot een verslaving. Als een verslaving in de familie voorkomt, heb je zelf meer kans om het te krijgen.
Hoe vaak komt het voor?
Van de Nederlandse jongeren is 14,4% verslaafd aan middelen. En 3,8 % heeft een verslaving én een psychisch probleem.
Gaat het over?
Een verslaving kan met een goede behandeling overgaan. Er is een verschil tussen lichamelijke en emotionele verslaving. Wanneer je lichamelijk verslaafd bent kan het zijn dat je bijvoorbeeld gaat zweten of slecht slaapt wanneer je stopt met alcohol drinken. Een voorbeeld van emotionele verslaving is dat je je niet meer prettig kunt voelen zonder alcohol. Dit heeft invloed op je stemming.
De lichamelijke verslaving gaat vaak als eerste over, maar de emotionele verslaving is het moeilijkste om mee om te gaan. Het kan zijn dat je altijd je best moet blijven doen om een middel niet te nemen. Dat is vaker zo als je ook een psychisch probleem hebt.
Het kan bijvoorbeeld moeilijk zijn om niet meer te gebruiken met je vrienden als je net van je verslaving af bent. Je moet zelf de wilskracht hebben om helemaal niks meer te gebruiken. Maar je hoeft het niet alleen te doen. Vraag hulp aan je psycholoog, psychiater of bij een speciaal behandelcentrum of een kliniek.
Hoe weet je of je een verslaving hebt?
Misschien heb je zelf al het idee dat je niet meer zonder een bepaald middel kan. Het kan zijn dat je al hebt geprobeerd te stoppen, maar dat het niet is gelukt. Het kan ook zijn dat je ouders of vrienden merken dat er iets aan de hand is. Vaak zal je eerst naar je huisarts of het wijkteam gaan, om uit te leggen wat er aan de hand is. Deze mensen zullen je als het nodig is doorsturen naar een psycholoog en/of psychiater. Die kan kijken of er sprake is van een verslaving en of die iets te maken heeft met een psychisch probleem. Als je al voor iets anders bij een psychiater komt, vertel hem of haar dan over je verslaving. Door gesprekken, vragenlijstjes en testjes onderzoeken hulpverleners waar je klachten vandaan komen en hoe je daarbij geholpen kan worden. Je hoeft het niet alleen te doen!
