Jonah is geboren in het lichaam van een meisje, maar het label ‘meisje’ heeft eigenlijk nooit goed bij hem gepast. Daar kwam hij achter toen hij 19 was. Er volgde een traject bij het VU medisch centrum, dat lang niet altijd makkelijk was. Hieronder vertelt Jonah over zijn ervaring.
Toen ik geboren werd dacht iedereen dat ik een meisje was. Zo ben ik ook opgevoed.. Maar toen ik vier werd merkten mijn ouders dat ik mij anders ging gedragen. Ik werd bang en boos, ook al leek hier geen reden voor te zijn. Ik begreep niet waarom ik mij zo voelde: bang, zenuwachtig en onrustig.
Anders dan vriendinnen
Dit duurde zeker tot aan mijn puberteit. In die fase veranderde mijn lichaam snel, en op mijn elfde werd ik ongesteld. Ik weet nog goed hoe overweldigend ik dat vond, ik werd er paniekerig van en wilde dat het wegging. Nu is het voor veel meisjes wat ongemakkelijk om voor het eerst ongesteld te worden, maar bij mij leek dat gevoel er veel meer te zijn dan bij mijn vriendinnen. Ook experimenteerden mijn vriendinnen met make-up en jongens, maar daar had ik zelf helemaal geen zin in. Ondanks dat ik een leuke vriendinnengroep had, was er op mijn school weinig ruimte om anders te zijn.
Verliefd op een meisje
Op mijn veertiende werd ik voor het eerst verliefd op een meisje. Ik dacht: wat overkomt mij nou? Ik wilde helemaal niet anders zijn dan de rest. Lesbisch zijn klopte voor mij niet: ik wist wel dat ik op meisjes viel, maar ik zag mezelf niet als lesbisch. Dat komt omdat ik mij geen meisje voelde. Dat ik verliefd was heb ik toen aan niemand durven vertellen. Het gaf mij een onrustig gevoel. Ook kreeg ik paniekaanvallen en was ik zenuwachtig voor nieuwe dingen. Ik heb mij in deze periode ook depressief (link naar Brainwiki) gevoeld. Dan was ik boos, verdrietig en moe. Mijn ouders merkten dit aan mij, en namen mij mee naar een therapeut. Deze kwam er niet achter wat waar ik echt mee zat, namelijk dat ik eigenlijk een jongen ben.
Op zoek naar hulp
Op mijn zeventiende kreeg ik mijn eerste vriendje. Hij was een lieve jongen, een lot uit de loterij. Door mijn relatie merkte ik pas echt dat ik een toneelstukje aan het opvoeren was. Na een half jaar maakte ik de relatie uit. Ik deed eindexamen,en ging naar Amsterdam om te studeren. Daar veranderde veel. Ik nam mijn beste vriendin in vertrouwen en vertelde haar dat ik op meisjes val, maar dat dit veel onrust met zich meebracht. Zij reageerde erg fijn, en samen hebben we gezocht naar een psycholoog bij wie ik mijn verhaal kon doen. Deze psycholoog heeft mij enorm geholpen met het onderzoeken van mijn gevoelens en de oorzaak van mijn paniek. Nu had ik een plek waar ik mij echt veilig voelde, bij iemand die mij begreep.
Leren over gender en seksualiteit
Tegelijkertijd leerde ik vanuit mijn studie veel over gender en seksualiteit.Toen bleek dat het helemaal niet zo zwart-wit is als het lijkt. Zo leerde ik dat ‘gender’ er in verschillende culturen anders uit kan zien, en dat het niet hetzelfde is als ‘sekse’ en dus losstaat van je lijf (zie begrippenlijst voor meer uitleg over gender en sekse, red.). Voor mij ging er op dat moment een wereld open: ik begreep eindelijk wat er aan de hand was.
Op de wachtlijst
Ik vond het moeilijk om met mensen te praten over mijn ontdekking dat ik mij een jongen voel, en geen meisje. Toen ik voor het eerst een relatie kreeg met een meisje, besloot ik haar in vertrouwen te nemen. Ik vertelde haar en mijn beste vriendin, over mijn gevoel. Zij hebben mij goed gesteund. Samen met mijn vriendin heb ik mij aangemeld bij het VU medisch centrum. Na een tijd op de wachtlijst te hebben gestaan, werd ik in 2011 gebeld: je bent aan de beurt.
Man, vrouw… en iedereen die daarbuiten valt?
Toen ik mijn traject begon bij het VUmc, was ik een beetje teleurgesteld. Het traject was voor iemand die zich een vrouw voelde óf voor iemand die zich man voelde. Ik vroeg me af waar alle mensen waren die daarbuiten vallen, zo zwart-wit kon het toch niet zijn? Voor mij was het belangrijk dat er meer ruimte kwam in het traject, niemand is natuurlijk hetzelfde.
Kinderwens
Zo wilde ik zelf bijvoorbeeld heel graag nog kinderen, maar door het gebruik van hormonen kan dit erg lastig worden. Het VUmc begreep dit niet goed. Ik besloot mijn traject bij het ziekenhuis te pauzeren, en te gaan voor mijn kinderwens. Tegelijkertijd ben ik zelf verder gegaan met mijn medische transitie (zoals bijvoorbeeld het verwijderen van mijn borsten). Mijn persoonlijke traject was erg zwaar, maar ik heb meegewerkt aan verschillende onderzoeken binnen het VUmc om dit traject te verbeteren voor anderen. Tegenwoordig gaat het er heel anders aan toe bij het VUmc. Nu is er meer plek voor iedereen.
Transketeers
Toen mijn relatie werd verbroken, was ik ontzettend verdrietig. Toch opende die tijd ook nieuwe deuren: doordat ik geen relatie meer had, ontmoette ik veel nieuwe mensen die hetzelfde in het leven staan als ik. Met hen bouwde ik een bijzondere band op, ik voelde mij thuis. Vanuit deze vriendschap is Transketeers ontstaan, waar ik met twee vrienden films en educatieve programma’s maak om de genderdiversiteit (zie begrippenlijst voor uitleg over dit begrip) te laten zien die er altijd al is geweest.
Deel je verhaal!
Ik had vaak het gevoel dat ik alles alleen moest doen en dat ik mijn verhaal voor mezelf moest houden, omdat anderen het niet zouden begrijpen. Maar toen ik eenmaal besloot het aan iemand te vertellen, voelde ik mij opgelucht. Als tip zou ik willen meegeven om het met iemand te delen bij wie je je veilig voelt. Dit kan in kleine stapjes, en op jouw manier en tempo. Deze persoon zal misschien niet gelijk alle antwoorden hebben op de vragen waar je mee zit, maar kan jou steun bieden en naar je luisteren. Vanuit daar kan je weer verder. Samen sta je sterk.
Voor tips over hoe je het beste met je ouders of leeftijdsgenoten in gesprek kunt gaan, kun je kijken bij de veelgestelde vragen.
